Monozukuri & WCM in food sector
Bron: Procesverbeteren.nl
|
World Class: Slanke, perfecte én geoliede organisatie |
Vakmanschap moet weer meesterschap worden Monozukuri: dingen maken met aandacht Dr Ir Jaap van Ede, hoofdredacteur procesverbeteren.nl, 15-10-2012
Een eerste versie van dit artikel, gebaseerd op een symposium World Class Performance van Voedingsmiddelentechnologie, werd begin 2011 gepubliceerd in PT Industrieel Management. In october 2012 werd een bespreking van het boek Monozukuri toegevoegd. Kort daarvoor werden alle interviews aangevuld en geactualiseerd voor publicatie op deze website, m.u.v. het interview met NorthSeaFood.
Procesverbeteraar in de voedingsmiddelenindustrie is kennelijk een leuk en uitdagend beroep! Bij iedereen die in dit artikel aan het woord komt spat het enthousiasme er namelijk van af. Zo ook bij Steven Blom. ‘Ook al had ik de pensioengerechtigde leeftijd al bereikt, ik kon het toch nog niet laten’, vertelt hij. ‘Daarom werd ik twee jaar geleden weer eigenaar van het door mij in 1992 opgerichte Blom Consultancy’
Productie bij NorthSeaFood
‘Verliesvrij produceren door aandacht, dat is de grondgedachte van Monozukuri’, vervolgt Blom. ‘Hierdoor zijn er raakvlakken met het Zen Boeddhisme. Daarin staat het streven naar zuiverheid, soberheid en bij jezelf blijven voorop.’ Pleidooi voor herwaardering van meesterschap
Philips was in de tijd van Anton Philips een monozukuri-bedrijf, waarin het streven naar ambachtelijk meesterschap en innovatie perfect in balans waren. Naar die tijd moeten we terug, stelt Steven Blom in zijn boek “Monozukuri, De Kunst van het Doen met Aandacht”. Het woord monozukuri is moeilijk te vertalen, stelt Blom in zijn boek. Vakmanschap dekt de lading maar gedeeltelijk, omdat monuzukuri ook het product en de manier waarop dat wordt gemaakt omvat.
Veel bedrijven proberen Japanse productie-principes toe te passen, maar het beklijft vaak niet. De reden is dat Lean-tools zoals value stream mapping worden toegepast, zonder aandacht voor de afstemming op de missie en strategie, en de rol van de mens daarbij. Niet voor niets zijn respect voor de medewerkers, en het continu ontwikkelen van hun vaardigheden en leiderschapscapaciteiten, belangrijke pijlers onder het Toyota Productie Systeem. De laatste jaren krijgen dat soort zaken veel aandacht, en Blom's betoog over monozukuri past in die trend.Hij beschrijft monozukuri als een mens waarvan het hoofd (de strategie en de aansturing), de organen (mens & organisatie) en de ledematen (hulpmiddelen zoals OEE-metingen en éénpuntslessen) in evenwicht moeten zijn. Veel bedrijven focussen zich bij het uitrollen van WCM teveel op de ledematen alleen! Mensen raken betrokken als zij maximaal kunnen bijdragen aan hun eigen doelen én die van de organisatie (bron: Annet ter Horst)
Ter Horst toont een dia met twee pijlen die elkaar kruisen. ‘De ene pijl geeft weer hoeveel je mensen bijdragen aan de bedrijfsmissie, en de andere pijl is een maat voor de bijdrage die het werk levert aan hun persoonlijke levensdoelen. Het is mijn overtuiging dat beide aspecten duidelijk aanwezig moeten zijn. Is er sprake van symbiose, dan krijg je vanzelf commitment.’ NorthSeaFood ‘In ons geval is het antwoord: mee kunnen praten over de eigen werkplek, opleidingen aan onze NorthSeaFood Academy, en zicht op doorgroei-mogelijkheden’, vertelt Jacob Kramer1. Hij is directeur van NorthSeaFood, een familiebedrijf dat diepgevroren vis levert aan grote concerns zoals Unilever en Nestlé. De organisatie is traditioneel en doet terugdenken aan de meisjes van Verkade. De dames werken namelijk in de productie, en de heren in het management! Competentie-ontwikkeling NorthSeaFood ziet WCM als een integraal onderdeel van hun strategie. ‘Wij leveren aan beursgenoteerde bedrijven, en die leggen steeds meer het accent op maatschappelijk verantwoord ondernemen. Daarnaast zien wij dat onze process fee al jarenlang niet toeneemt, omdat kostenbesparingen worden doorgeschoven naar toeleveranciers zoals wij. Op die markttrends spelen we in door slimmer te gaan werken, dit betekent vraaggestuurd produceren met veel minder voorraden. Daarnaast profileren we ons op het vlak van duurzaamheid.’ NorthSeaFood wil zich profileren op het vlak van duurzaamheid. World Class productie is een integraal onderdeel van die missie.
‘Als je vroeger vroeg of de uitval tijdens een shift normaal was, dan luidde het antwoord steevast ja’, vervolgt Kramer. ‘Door de Overall Equipment Effectiveness te registreren kwamen we er echter achter dat soms wel 20% van het verpakkingsmateriaal verloren ging. We willen dat nu snel terugbrengen tot maximaal 5%. Een Kaizen-verbeterteam is daarmee al aan de slag gegaan.’ De technische dienst heeft de handen vol om alle verbetervoorstellen te honoreren. ‘Daardoor dreigde de invoering van WCM in een dip te raken. We hebben dat echter tijdig opgelost, door tijdelijk extra monteurs aan te stellen.’ Budelpack Doorstart Continental Bakeries Het WCM-traject bij CB startte 1 jaar geleden. Postma schetst de bekende curve die mensen doorlopen bij veranderingen. ‘Eerst is er redelijk veel enthousiasme, maar dan komen er opmerkingen zoals “moeten wij dat allemaal doen” en - specifiek voor ons bedrijf - “wat is er nu belangrijker: koekjes bakken of WCM?”’ Aarzelende werknemers Workshops helpen om ervoor te zorgen dat iedereen mee gaat doen. Postma geeft als voorbeeld het toepassen van Single Minute Exchange of Dies (SMED), dit is een systematische aanpak om omsteltijden te reduceren. Tijdens een workshop werden video-opnamen van een productwissel getoond. ‘De reactie van één van onze ploegchefs daarop: In mijn hoofd leek het allemaal best geordend, maar zo gezien is het toch wel een rommeltje! Een andere ploegchef beaamde dit vervolgens. Op die manier ontstaat er vanzelf animo in de groep om te gaan verbeteren.’ Koninklijke De Kuijper Bij de Kuyper werd daarbij het antwoord op de vraag “What’s in it for me?” ook financieel ingevuld. ‘We vertalen onze strategische jaardoelen naar doelwaarden voor prestatie-indicatoren op afdelingsniveau. Worden die gehaald, dan ontvangt iedereen op zo’n afdeling 2,5x de reguliere winstuitkering.’ 1) Jacob Kramer is nu CEO van De Ekofish Group. Lubbert Schenk volgde hem op in de rol van directeur van bij NorthSeaFood. Kaizen moet leiden tot groepsoplossing
Ton Gerrits gaf tijdens het symposium World Class Performance een Kaizen-workshop. Op het moment van de workshop was hij nog consultant bij Van Lente & De Vos. Kaizen staat voor stapsgewijze verbetering ten goede, en dat gebeurt meestal in teamverband. Tijdens de workshop moesten groepjes van circa zes personen het volgende probleem oplossen: In een bedrijf met een strikte clean desk policy blijkt de papierversnipperaar defect, en het kost twee dagen om reserve-onderdelen te bestellen. Wat nu? In mijn groepje ontstond al snel een gezellige, maar ook chaotische discussie. ‘Wat ik zag waren typische missers zoals te snel instemmen op een goed lijkend voorstel’, evalueert Gerrits. ‘Mensen die direct actie willen, voeren bij een Kaizen-sessie vaak de boventoon. Daardoor kunnen bedachtzame suggesties om eerst naar de grondoorzaak te zoeken ondergesneeuwd raken.’ Het is van belang om je te realiseren dat iedereen een eigen beeld heeft van het probleem, en daar vervolgens een oordeel op baseert. ‘Belangrijk is daarom dat alle in de groep aanwezige inzichten worden gedeeld en gebruikt. Het doel is dat er op die manier een gemeenschappelijk beeld ontstaat van het probleem, gevolgd door een groepsoordeel en een groepsoplossing.’
Verwijzen naar dit artikel op internet? Gebruik als link: https://www.procesverbeteren.nl/selectie_methodes/Monozukuri_World_Class_Performance_Voedingsmiddelenindustrie.php |
||