Login / Reg                    Nieuwsbrief  |   Agenda   |   Vacatures   |   Forum   |   Advies   |   Adverteer   |   Zoek
Na ERP de Service Oriented Architecture?
Bron: Procesverbeteren.nl
Smart Industry: Slimme organisatie
Service Oriented Architecture biedt kansen voor nieuwkomers op ERP-markt en voor branchespecifieke add-ons
Wie levert ‘Windows’ voor bedrijfsprocessen?
Door Dr Ir Jaap van Ede, hoofdredacteur procesverbeteren.nl. Dit artikel verscheen in vakblad PT Industrieel Management (2005)


ERP-software, bestaat dat over tien jaar nog? Of beschik je dan enkel nog over een Windows-achtig platform, waarmee je softwareondersteuning op afstand regisseert en aanroept ?

Wordt de ondersteuning van bedrijfsprocessen, nu nog zo flexibel als beton, straks betaalbaar en soepel? En waarom zijn er nog maar nauwelijks productiebedrijven die daar de vruchten van plukken? Ik zocht het voor u uit, door vijf consultants te interviewen.

Mario van Vliet is bijzonder hoogleraar (software)projectmanagement aan de Radboud Universiteit, en vice-president supply chain management bij Cap Gemini. ‘ERP-software was vroeger alleen flexibel als je het implementeerde, maar daarna niet meer’, aldus Van Vliet.  ‘Dat werd wel eens vergeleken met het gieten van beton. Als twee bedrijven fuseerden, dan bleek ERP daardoor een barrier, terwijl het eigenlijk een enabler zou moeten zijn.’

De service oriënted architecture (SOA) moet dat gaan veranderen, daarover zijn alle grote ERP-leveranciers het eens. Herbruikbare bouwstenen, die liggen opgeslagen in een web services bibliotheek, moeten straks met behulp van een grafische tool achter elkaar kunnen worden geplakt om bedrijfsprocessen te ondersteunen.

Vloeibare software
ERP-software wordt daardoor ‘vloeibaar’, en het implementeren daarvan wordt een continu proces. Daarbij staan de IT-ers bovendien niet langer op de eerste plaats, het systeem wordt ingericht en beheerd door de gebruikers zelf.

Eric Austvold, consultant bij AMR Research, vergelijkt de introductie van de SOA met de komst van Windows: ‘Hierdoor kreeg je de beschikking over een gebruiksvriendelijk grafisch programma, waarmee je de PC kon besturen. Straks zal iedere bedrijfscomputer over een soortgelijke business process control console beschikken.’

Met die console kun je dan zelf IT-ondersteuning ontwikkelen, door die op te bouwen uit kant-en-klare bouwstenen uit een softwarebibliotheek, de web services repository. Dat vergt echter wel bijzondere vaardigheden: ‘Daarbij past een nieuwe functie, die van business process expert. Grote bedrijven zullen als eersten hun IT-ondersteuning door dat soort mensen laten beheren. Kleinere bedrijven zullen pas volgen, als de tools gebruiksvriendelijker worden.’

Ook Van Vliet denkt dat bedrijfsprocesmanagement geen eenvoudige zaak wordt: ‘De techniek is nog niet eens het belangrijkste probleem. Als je bedrijfsprocessen flexibiliseert brengt dat grote problemen met zich mee op het gebied van change management’.  Net zoals Austvold voorziet Van Vliet daarom dat er nieuwe functies zullen ontstaan om dit in goede banen te leiden. ‘Bedrijven hebben nu al aparte afdelingen voor kwaliteitsbeheer. Ik kan me voorstellen dat je over vijf tot tien jaar ook een organisatie-ontwikkelafdeling hebt. Dat is dan de afdeling die de bedrijfsprocessen uitdenkt en beheert, inclusief het verandermanagement daaromheen.’


Applistructure is een mengvorm van software-applicaties en infrastructuur. De figuur geeft weer hoe ver verschillende partijen zijn met de ontwikkeling daarvan, volgens AMR Research.


Applistructure

Austvold denkt dat er op de lange termijn misschien nog maar twee grote spelers overblijven op de ERP-markt, namelijk de koppels Oracle/IBM, en SAP/Microsoft. ‘De grens tussen bedrijfsapplicaties en IT-infrastructuur zal in de komende tien jaar steeds verder vervagen, daarom passen deze partners zo goed bij elkaar. De ontwikkeling van SOA-platforms door de grote ERP-leveranciers is namelijk slechts een eerste stap in de richting van een mengvorm van applicaties en infrastructuur.’

AMR Research heeft alle belangrijke marktpartijen in een grafiek gepositioneerd, op basis van hun expertise op het gebied van infrastructuur en bedrijfsapplicaties. Doel van deze exercitie was om uit te maken wie het verste is in de ontwikkeling van een flexibele mengvorm daarvan, genaamd applistructure. SAP scoort goed op gebied van bedrijfsapplicaties, en IBM gooit met het integratieplatform Websphere hoge ogen op het gebied van infrastructuur. Microsoft en Oracle nemen op beide gebieden een meer gematigde positie in. Austvold: ‘Het gaat nog wel vijf tot tien jaar duren, voordat applistructure voldoet aan de vijf eisen die wij daaraan stellen. Ten eerste moet het leiden tot lagere gebruikskosten. Verder moet zo’n platform veilig zijn in het gebruik, en moet de ondersteuning betrouwbaar zijn. Ten derde moet je snel uitbreidingen of upgrades kunnen toevoegen, zonder dat je bedrijfsprocessen worden verstoord. Ten vierde moet het mogelijk zijn om plug-and-play software van verschillende leveranciers aan te koppelen. En ten vijfde moet je de ondersteuning van je bedrijfsprocessen gemakkelijk kunnen aanpassen. De ontwikkeling van de Service Oriented Architecture moet met name die laatste twee zaken mogelijk maken.’


Een service oriented architecture (SOA) alleen is niet voldoende, het is bijvoorbeeld ook de bedoeling dat je straks één ingang hebt voor het systeemonderhoud.  (bron: AMR Research)


Eiffeltoren

Het denken in herbruikbare bouwstenen, om de efficiëntie te vergroten, begon feitelijk al met de bouw van de Eiffeltoren. Ook op softwaregebied is deze denkwijze niet nieuw.  Object georiënteerd programmeren bestaat immers al tien jaar. Zelfs het grafisch ontwikkelen en onderhouden van software-applicaties is geen nieuwe vinding. De business process redesign tools hadden immers al ingebouwde code-generatoren. Hierdoor rijst de vraag: waarom zou met SOA wel lukken, wat niet lukte met die andere tools?  Austvold: ‘De interfacing technologie van SOA, web services, is een open standaard. Dat geeft de doorslag.  Dat was bij object georiënteerd programmeren niet het geval.’

Voor de gebruiker, die denkt dat hij straks naar believen softwarefunctionaliteit aan elkaar kan plakken tot het ideale ERP-systeem, heeft Austvold echter slecht nieuws. ‘Voor SOA heb ook een business process platform nodig, dat is de grafische tool waar ik eerder over sprak. En je hebt een web services repository nodig, een soort bibliotheek van softwarebouwstenen. Die twee zaken zijn geen open standaarden, iedere SOA-leverancier geeft hier zijn eigen invulling aan.’

Roy Lenders werkt als consultant bij CapGemini, in de groep van Mario van Vliet. Zijn visie sluit aan bij die van Austvold: ‘SOA zal nooit als geheel open source worden’, aldus Lenders. ‘Technisch kan dat wel, en de klant zou dat ook het liefste willen. Oppervlakkig gezien lijken de oplossingen die nu worden ontwikkeld ook op elkaar, want ze gebruiken allemaal een web services bibliotheek en een orkestratielaag daarboven. Ik verwacht echter niet, dat software voor de web services repository van SAP, straks zonder meer aansluit op Oracle Fusion. Ook is het niet zo dat er straks mensen zullen zijn die kiezen voor Netweaver, het SOA-platform van SAP, met daaronder dan bijvoorbeeld ERP-modules van Oracle of SSA. Het is eenvoudig niet in het belang van de ERP-leveranciers om dat mogelijk te maken.’

De conclusie is, dat de klant straks nog steeds zal moeten kiezen voor een SOA-platform van Oracle óf SAP óf IBM óf Microsoft óf nog een andere partij. Het werkelijk nieuwe is, dat je daarmee ook kiest voor een bijbehorend ‘eco-systeem’ van partners, die extra functionaliteit aanbieden voor de web services repository. SAP spreekt in die zin al over ‘powered by Netweaver’.   

‘Windows’ voor bedrijfsprocessen
Het Windows-platform wordt vooral veel verkocht, omdat daar de meeste bijpassende software voor is. Lenders verwacht daarom dat er een strijd zal ontbranden tussen Oracle, SAP, IBM en Microsoft, wie zich de status van ‘Windows voor bedrijfsprocessen’ verwerft. ‘Wie haalt de meeste softwareontwikkelaars en consultants over om zich te conformeren aan hun SOA-platform, dat is de hamvraag.’

Voorlopig is die strijd nog onbeslist, en er zullen vermoedelijk meerdere winnaars zijn. Lenders: ‘Oracle Applications is opgebouwd rond een database. Daarom is het bij dat systeem relatief eenvoudig om een web services repository op te bouwen. SAP is echter verder met de introductie van hun SOA-platform.  Oracle heeft bovendien als nadeel dat ze verschillende  ERP-producten, Oracle Applications, JD Edwards en Peoplesoft moeten migreren naar één systeem. Microsoft zit met hetzelfde probleem: het is de bedoeling dat uit Navision, Axapta, Great Plains en Solomon straks één ERP-oplossing ontstaat. Microsoft noemt dit Project Green 1, maar dat project heeft vertraging opgelopen. Over tien jaar zullen Microsoft en Oracle omgetwijfeld nog een ERP-oplossing bieden, maar het is onduidelijk hoe dat systeem aansluit op de huidige pakketten die zij aanbieden. Feitelijk is er dus maar één ERP-systeem waarvan het vrij zeker is dat dat over tien jaar nog bestaat, namelijk SAP.’

Austvold: ‘De strategie van IBM wijkt af van de andere grote drie. IBM mikt met hun on demand strategie geheel op ASP 2 oftewel application service providing. Ze ontwikkelen dus zelf geen applicaties, maar gaan er vanuit dat anderen content ontwikkelen, die vervolgens op afstand wordt aangeroepen.’

Branchespecifieke add-ons
Lenders:  ‘SOA zie ik meer als een wijziging in de marktstrategie van de ERP-leveranciers, dan als een radicale aanpassing van hun productontwikkeling. De SOA maakt het namelijk veel gemakkelijker voor derden, om branchespecifieke add-ons voor ERP-software te ontwikkelen. Functionaliteit van derden wordt dus voortaan gezien als een aanvulling, en niet als een bedreiging. De ERP-leveranciers willen met hun pakketten een positie gaan innemen, zoals het besturingssysteem Microsoft Windows die heeft op de PC-markt.’

De reden voor deze strategiewijziging is volgens Lenders, dat grote ERP-systemen zoals Oracle Applications en SAP inmiddels volwassen producten zijn. Zelfs voor gebieden zoals warehouse management, transport management en business intelligence bestaan er nu behoorlijk goede modules. ‘Toevoegingen die nu nog gewenst zijn, zijn vaak te branchespecifiek om aan de standaardsuite toe te voegen. Daarom volgen de ERP-leveranciers nu een strategie, die lijkt op het succesvolle partnermodel van Navision en Axapta. Die ERP-pakketten bestaan uit een relatief eenvoudige kern, waaraan honderden partners branche-specifieke functies toevoegen in de vorm van maatwerk.’

Van Vliet:  ‘Ik denk dat er ook in de toekomst niche-spelers zullen blijven opstaan, die generieke functies aan een ERP-systeem toe weten te voegen. Op de opkomst van een bedrijf zoals Siebel zal vanaf nu echter anders worden gereageerd. De redenatie van de ERP-leveranciers wordt: if we can’t beat them, join them. Maar pas op: Als het gaat om generieke modules, dan zal die samenwerking slechts tijdelijk zijn. De ERP-leveranciers zullen namelijk na een tijdje toch weer eigen modules ontwikkelen. Daarmee kunnen ze de concurrentie dan gemakkelijk van de markt drukken. Een SOA-platform is namelijk wel open in technische, maar niet in functionele zin. Modules uit één ERP-systeem hebben dezelfde look en feel, en spreken ook dezelfde taal. ’

Early adopters
Met betrekking tot de SOA wordt gesuggereerd dat dit dé techniek is die bedrijven agile zal maken, slagvaardig en wendbaar dus. Bedrijfsprocessen kunnen straks immers met één druk op de knop worden gewijzigd?. De praktijk is tot nu toe anders. AMR Research onderzocht hoe grote bedrijven inspelen op de introductie van de SOA. 21% van hen kon melden, dat ze daarmee tenminste één pilot hadden gedaan. Een opvallende uitkomst was, dat degenen die SOA toepassen aangeven dat ze nog steeds onvoldoende flexibel zijn in hun bedrijfsprocessen.

Onder deze early adopters zitten bovendien vooral dienstverlenende bedrijven. Ook de auteur van dit artikel kent geen enkel productiebedrijf dat de SOA al gebruikt. Austvold weet echter wel zo’n case: ‘Motorola heeft in 2003 een Mexicaanse fabriek van mobiele telefoons verkocht aan het Chinese Foxconn. SOA-technieken zijn gebruikt om de SAP-applicatie in Mexico af te splitsen, en om die vervolgens weer aan het SAP-systeem van Motorola te koppelen. Op die manier is een supply chain management applicatie ontstaan. Motorola is namelijk wel toeleverancier gebleven van de fabriek.’

Ray Wang, senior analist bij Forrester, meldt dat Boeing hun Baan-applicatie zal upgraden naar SSA ERP LX, onder meer om de SOA-functies van dat systeem te kunnen gebruiken.

Integreren, niet flexibiliseren
Hoe het ook zij, het aantal productiebedrijven dat ‘iets’ met SOA doet, is gering. En áls dat al het geval is, gaat het steevast om integratie, niet om het flexibiliseren van bedrijfsprocessen. En juist dat is in feite het enige nieuwe dat de SOA toevoegt. ‘De SOA-platforms van bijvoorbeeld Oracle en SAP zijn in eerste instantie ontwikkeld, als antwoord op de software voor Enterprise Application Integration’, verklaart Wang. ‘Om bedrijfsprocessen te flexibiliseren heb je echter ook een web service repository nodig. Geen enkele ERP-leverancier heeft tot nu al in de praktijk kunnen aantonen dat ze met hun repository end-to-end bedrijfsprocessen kunnen ondersteunen, zoals procure-to-pay, of order-to-cash’.

Wang kent één ERP-systeem dat dit wellicht toch zou kunnen, namelijk iSCALA van het Amerikaanse Epicor. Dat ERP-systeem is ontwikkeld op basis van de DotNet technologie van Microsoft. ‘Als je een middelgroot productiebedrijf bent en je hebt veel behoefte aan flexibiliteit, dan zou ik iSCALA zeker op de shortlist zetten.’

Nieuwe spelers
Hoewel Epicor een miljoenenomzet maakt, is dit een dreumes in vergelijking met bijvoorbeeld SAP. Het lijkt er op dat dit soort spelers dankzij de SOA nu meer kansen krijgen dan voorheen. Door een ERP-systeem van de grond af te (her)bouwen en SOA-enabled te maken, kan immers een technische voorspong worden genomen. Wang wijst in dit verband op het initiatief dat Dave Duffield, oprichter en ex-CEO van Peoplesoft heeft genomen. Hij is van plan om samen met anderen een nieuwe generatie bedrijfssoftware te ontwikkelen, onder de naam Workday.

Art Ligthart, consultant bij Ordina, rondde dit jaar een boek3 af over de te verwachten problematiek rond het invoeren van SOA-platforms.

‘Ik zie wel mogelijkheden voor een systeem zoals Workday, vooral als dat heel gebruiksvriendelijk is. Als je bedrijfsprocessen flexibiliseert, dan ben je immers in feite continu aan het implementeren. Dan kan het zijn dat de voordelen van een eenvoudige en gebruiksvriendelijke oplossing opwegen tegen een eventueel gebrek aan functionaliteit.’

Aan de andere kant waarschuwt Ligthart, dat het geen zin heeft om een ERP-systeem rücksichtslos te flexibiliseren, door het op te splitsen in vele bouwstenen die je kunt aanspreken via web services. ‘Vaak voeg je dan juist onnodig complexiteit toe. Bovendien zal de performance van zo’n ERP-systeem onvoldoende zijn, omdat de losse bouwstenen indirect met elkaar communiceren.’

Zie ook: Business process platform wordt nieuwe ruggegraat bedrijfssoftware

Voetnoten
1) Project Green heet sinds afgelopen september Microsoft Dynamics (MD). De eerstvolgende pakketreleases van Navision, Axapta,  Great Plains en Solomon heten daarom respectievelijk MD Nav, MD Ax,  MD GP en MD SL.
2) Op het gebied van Customer Relationship Management (CRM) is Salesforce.com succesvol op ASP-gebied. Het is interessant om te zien hoe zij de SOA gebruiken om hun positie te verstreken. Op de on-line marktplaats AppExchange kunnen derden extensies aanbieden voor Salesforce, meldde de Automatiseringsgids op 21 oktober. Die extensies kun je straks met de knop ‘get it now’ activeren. De gebruiker betaalt vanaf dat moment een bedrag van enkele tientallen dollars per maand aan de ontwikkelaar van de gekozen extensie. Hamvraag is natuurlijk, of hetzelfde model ook op ERP kan worden toegepast. Kunnen bedrijven straks via soortgelijke on-line marktplaatsen op zoek gaan naar (branche-specifiek) maatwerk?
3) Service-Oriented Architecture. Een praktische leidraad voor invoering: Socrates. Jeroen Graave et al. SDU, 2005. ISBN 90 395 24319.

De Service Oriented Architecture
Het idee achter de service oriented architecture (SOA) is dat delen van bedrijfsapplicaties zoals ERP-modules toegankelijk worden gemaakt via web services, die tezamen een service repository vormen. Dit verklaart meteen de term service architectuur. Bedrijfsprocessen kunnen daarna op een flexibele manier worden ondersteund door de juiste services achter elkaar te zetten en ‘af te spelen’ op een business process platform (BPP), met behulp van een grafische business process management (BPM) tool. Op die manier kan ERP-functionaliteit ook gemakkelijk worden aangevuld met (branchespecifiek) maatwerk of met functionaliteit van andere applicaties.

De wijze waarop het BPP de bedrijfsprocessen orchestreert, is enigszins vergelijkbaar is met de manier waarop Windows het afspelen en mengen van software op een PC mogelijk maakt. Als het BPP het leidende systeem wordt bij de ondersteuning van bedrijfsprocessen, dan staan de ERP-modules straks in dienst van dat systeem. Daarmee is de leidende rol van de ERP-leveranciers echter geenszins uitgespeeld.  Vanaf een BPP heb je namelijk de meeste controle over het bijpassende ERP-systeem.

SAP noemt SOA de Enterprise Service Architecture of ESA



Hulp nodig bij de implementatie van hard- en software voor Smart Industry?

Verwijzen naar dit artikel op internet?
Gebruik als link: https://www.procesverbeteren.nl/flexibilisering/webservices/ERP_nextgen_SOA.php

AzumutaPropos SoftwareManagement Mindfucks