Digitalisering en duurzaamheid hand-in-hand bij ABB

Digitalisering is een voorwaarde voor duurzaamheid, vinden ze bij ABB. Om te verduurzamen moet je namelijk meten hoe je het nú doet. Nog belangrijker is de kennis en kunde van iedereen, zowel in de fabriek als in de supply chain. Duurzaam worden doe je daarom sámen.

ABB heeft een mission to zero: emissie-vrije productie in 2030. De fabriek in Ede heeft daar al bijna aan voldaan, vooral dankzij elektrificatie en warmte-terugwinning. Volgend jaar kan de fabriek van het gas af, en verbruikt dan enkel nog groene stroom. Fabrieksmanager Ali el Abbassi vertelt hoe ze dit met zijn allen voor elkaar kregen, en hoe ze nog verder willen verduurzamen.

In 2020 formuleerde ABB haar mission to zero: alle fabrieken moeten in 2030 (broeikas)emissie vrij zijn. De fabriek in Ede, waar met ongeveer 75 mensen elektrotechnische producten worden gemaakt, is één van de koplopers. Met compensatie elders zijn ze er nu al CO2-neutraal. Vanaf volgend jaar, als ze van het gas af zijn, lukt ze dat ook op eigen kracht.

Spuitgietproces
‘Wij maken hier onder meer aansluitkasten, die je tegenkomt in de meterkast van woningen’, vertelt site manager Ali el Abbassi. ‘De kast maken we via een spuitgietproces, dat veel energie vergt. Kunststofkorrels worden bij hoge druk en temperatuur in een mal geperst. Op de spuitgietafdeling werken we in drie ploegen, maar in het weekend verloopt de productie er onbemensd. Op onze assemblage-afdeling, waar onder meer groepenkasten en slimme kasten in elkaar worden gezet, werken we in twee ploegen. Daar hebben we ook een volledig gerobotiseerde lijn.’

‘In een woning of kantoor moeten energie producerende installaties zoals zonnecellen, en energieverbruikende apparaten, optimaal worden gebalanceerd en aangestuurd. In een woonhuis zie je daartoe in feite een kleine uitvoering van de energiemanagement-oplossingen in onze fabriek.’

‘Van elke machine weten we op onze werkvloer precies hoeveel stroom die op een bepaald moment verbruikt. Die kennis gebruiken we om het energieverbruik steeds verder terug te dringen. Om nog beter te kunnen speuren in de brei aan gegevens, zijn we op zoek naar een data-analist. Data mining kent het verband tussen oorzaken en gevolgen niet. Daarom willen we dat de data-analist straks nauw samenwerkt met onze mensen. Zij kennen de productieprocessen en doorzien dus sneller wat realistische verbeteropties zijn.’

Ontvang samenvattingen van al onze nieuwe praktijkverhalen!
De vijf voordelen van gratis registratie:

Elke twee maanden samenvattingen van al onze nieuwe artikelen
Geen andere e-mail (!)
Artikelen altijd volledig kunnen lezen
Toegang tot 350+ praktijkcases procesverbetering
Berichten kunnen plaatsen en opmerkingen toevoegen aan artikelen

Elektrificatie
De invulling van de mission to zero begon met elektrificatie. Logisch, want als je geen gas of olie meer gebruikt, is overstappen op groene stroom voldoende om geen kooldioxide meer uit te stoten.

‘Onze oude generatie spuitgietmachines werkte hydraulisch. De energie daarvoor werd weliswaar elektrisch opgewekt, maar schoon is het niet. Er lekt altijd wel olie. Gelukkig was het grootste deel van de machines bijna afgeschreven. We hebben ze inmiddels vervangen door volledig elektrisch aangedreven exemplaren, die ook nog eens veel slimmer zijn. Ze bieden veel Smart Industry mogelijkheden om het productieproces te finetunen, opdat er minder energie wordt verbruikt én er minder afval ontstaat. Dat vereist echter wél nieuwe vaardigheden van onze operators, daar kom ik straks op terug.’

Warmte
Om de producten te kunnen lossen uit de mal is koeling nodig, zodat de kunststof uithardt. ‘Die koeling bleek best een tandje minder te kunnen. Dit ontdekten we via monitoring van het energieverbruik. Overtollige warmte gaan we vanaf komend jaar opslaan als warm water, diep onder de grond. In de winter kunnen we die warmte dan gebruiken om ons gebouw te verwarmen. Zodra we dat voor elkaar hebben, kunnen we van het gas af. We gebruiken dan enkel nog groene elektriciteit, 7% daarvan komt van zonnecellen op ons dak.’

Er wordt ook minder electriciteit gebruikt. ‘LED-verlichting en energiemanagement dragen daar bijvoorbeeld aan bij. In het kantoor wordt de verlichting afgestemd op de hoeveelheid daglicht, en is alleen aan als bewegingssensoren registreren dat dit nodig is. Nu er steeds meer wordt thuisgewerkt, levert dit een significante besparing op.’

90 jaar oud
Zodra het gas is afgesloten, is de fabriek koolstofdioxide-neutraal. Dat is prijzenswaardig, zeker gezien het feit dat de fabriek al 90 jaar oud is. Toch ben ik wat kritischer dan andere vakjournalisten die over dit hoogstandje schreven. Zélfs als je aanneemt dat alle stroom echt dónkergroen is, is de fabriek namelijk nog lang niet 100% duurzaam. Dan zou er namelijk in het geheel geen afval zijn, en alle producten 100% circulair!

Om mijn punt nog wat scherper te stellen: als Shell al haar raffinaderijen CO2-neutraal maakt, worden zij daardoor niet ineens groen. Het gebruik van hun op aardolie gebaseerde producten, verderop in de keten, resulteert immers alsnog in veel klimaatschade.

Circulair
‘We zijn inderdaad nog lang niet circulair, maar we werken daar wél aan’, reageert el Abbassi. ‘In 2030 is het de bedoeling dat 80% van de producten en oplossingen van ABB circulair zijn. In onze fabriek hebben we nu in totaal 5% materiaalverspilling waaronder karton. We willen dit gaan terugdringen naar 2,5% en natuurlijk liefst naar 0%. Kunststofafval uit spuitgietmachines gebruiken we opnieuw, maar liefst willen we ook dát afval niet, want het betekent extra energieverbruik. Verder verwerken we nu al 27,5% recyclaat kunststof als grondstof. Onze eigen producten hernieuwbaar maken is complexer, dat vereist om te beginnen een herontwerp ervan. Ook is daarvoor ketenbrede samenwerking nodig, met toeleveranciers én met afnemers. Er zijn inmiddels al verschillende initiatieven gaande.’

Nu de mission to zero is bereikt, stopt de verdere verduurzaming niet. ‘Digitalisering is een belangrijke enabler om nieuwe mogelijkheden op te sporen. Hierbij gebruiken we onze eigen energie-monitoring systeem, ABB ability energy & asset manager, om voor elke machine apart het energieverbruik te volgen.’

Ménsen
Deze data-gedreven benadering is wat je verwacht in een bedrijf zoals ABB. Ze zijn immers gespecialiseerd in procesbesturing. Toch vindt el Abbassi de rol van de ménsen nog veel belangrijker.

‘Ten eerste moeten zij voldoende kennis hebben om alle nieuwe smart mogelijkheden te kunnen benutten. Ten tweede zijn het de operators die weten wat er speelt, dus weten zij ook vaak het beste wat er beter én duurzamer kan.’

‘Onze nieuwe elektrische spuitgietmachines plus energiemonitoringsystemen veroorzaken een revolutie vergelijkbaar met de komst van de smart phone. Hoewel iedereen nu zo’n modern mobieltje heeft, gebruikt bijna niemand meer dan de basale mogelijkheden ervan. Als je niet uitkijkt, gebeurt dat op de werkvloer ook. Natuurlijk zijn er werkstandaarden. Als je die naleeft komen er in principe goede producten uit een spuitgietmachine. Er blijft echter veel variatie over. Bijvoorbeeld door verschillen in de kunststofkorrels die als grondstof dienen, het type product dat je maakt, én de omgevingstemperatuur en vochtigheid.’

Topkok
Daarom is het bedienen van een spuitgietmachine vergelijkbaar met de rol van een topkok. Die kent het basisrecept, maar stuurt op fingerspitzengefühl bij.

‘In ons geval helpt data die de machine toont daarbij, maar dan moet je de machine wel optimaal kunnen bedienen én de data begrijpen. Dan kun je het productieproces zodanig bijregelen dat je én goede producten krijgt, én zo min mogelijk afval, én zo min mogelijk energieverbruik. Om dit mogelijk te maken, volgen al onze operators een spuitgiettraining bij het Mikrocentrum. Onze machines zijn van een heel gangbaar type. Daarom helpt de cursus om alle mogelijkheden daarvan, en ook het spuitgietproces zelf, goed te doorgronden.’

Wij danken onze partners/adverteerders, door hen kunnen wij onafhankelijke artikelen maken!
Ontdek bijvoorbeeld hoe onderstaande partij Duurzaam in de praktijk helpt brengen!

Blom Consultancy

Blom Consultancy - Monozukuri lean naar flow

Waar een weg is, is een toekomst. Onze visie is dat de Nederlandse industrie zich kan blijven meten met de rest van de wereld, door continu te verbeteren.
De kern van wat we bieden is Monozukuri via Lean naar flow. Zowel in het proces en de productieketen als door de medewerkers, zodat zij moeiteloos hun taken doen, beter presteren en meer plezier ervaren.
Daarbij focussen wij op het ondersteunen van het management en werken we aan de balans tussen het technische en sociale systeem. Uitgangspunt is het voorkomen van verspilling. Het resultaat is een hogere productie, betere productkwaliteit, meer werkplezier en minder kosten.

> Naar website

> Toon andere adviseurs categorie Duurzaam

Teamprestatie
Bij de mission tot zero en de nog steeds verdergaande verduurzaming, is iedereen in de fabriek betrokken.

‘Het is nadrukkelijk een teamprestatie, iedereen denkt mee. Toch kun je niet zonder projectmanagement, om prioriteiten te bepalen. Dat doen we hier met zijn drieën, waarbij ik eindverantwoordelijk ben voor investeringen. Kennis op het gebied van infrastructuur, zoals opslag van warmte, wordt ingebracht door Equans, voorheen Engie.’

Gap-analyse
He zal inmiddels duidelijk zijn dat ABB duurzaamheid en digitalisering ziet als twee zijden van één medaille. Door digitalisering wordt je efficiënter én het maakt je fabriek transparanter, zodat je meer verbeteropties ziet.

‘Fraunhofer, een Duitse organisatie vergelijkbaar met TNO die gelieerd is aan de Universiteit Twente, hebben we gevraagd om onbenutte mogelijkheden van Smart Industry te verkennen. Voor diverse aspecten, zoals trace-ability, proces monitoring en ketenintegratie, inventariseerden zij waar wij staan ten opzichte van andere maakindustrie. Het is een soort gap-analyse. Wij bespreken de opties met Fraunhofer in workshops. Alleen wat we kunnen vertalen naar extra klantwaarde, nu of in de toekomst, voeren we in.’

‘Predictive maintenance, op basis van machinedata onderhoud uitvoeren op het moment dat dat nodig is, is één van de zaken waarmee we aan de slag gaan. We hebben inmiddels ook goede ervaringen met virtual reality brillen. En monteur kan dan op afstand meekijken, bijvoorbeeld bij een storing in het weekend.’

Lean
Continu verbeteren doet de fabriek vooral met Lean, soms aangevuld met Six Sigma. ‘Belangrijke Lean-aspecten zijn standaard werk, visueel management en terugdringen van verspilling. En natuurlijk ook respect for people. Onze mensen vinden we het belangrijkst. We willen hun kennis en creativiteit optimaal gebruiken en vermeerderen.’

Verbeteren betekent niet enkel aandacht voor efficiency, maar ook voor veiligheid en duurzaamheid. ‘Bij de dagelijkse korte productiemeetings nodigen we iedereen ook uit, om met ideeën te komen om verder te verduurzamen.’

Total Quality Management
De (staande) productiemeetings zorgen vooral voor continuïteit op afdelingsniveau. De wekelijkse Total Quality Management (TQM) meetings zijn meer afdelingsoverschrijdend en evaluerend van karakter.

‘Van elke afdeling is bij zo’n TQM-bijeenkomst altijd het dienstdoende team aanwezig. Een vraag waarom een bepaald onderdeel mist op de werkvloer, kan dan bijvoorbeeld door een inkoper worden beantwoord. We willen vooral leren van fouten.’

Duurzaamheid is een kwestie van bewustwording, alle kleine beetjes helpen. ‘Spuitgietproducten gingen bijvoorbeeld vroeger na het verlaten van de machine via een transportband naar een opvangbak. Operators kwamen zelf met de suggestie om dat transport, dat energie kost, er tussenuit te halen.’

Formule E
Voor het maken van elk nieuw product, moet eerst de daarbij behorende mal in de spuitgietmachine worden geplaatst. In het kader van Lean is het gewenst dat dit foutloos én zo snel mogelijk gaat. Dan kun je namelijk vraag gestuurd produceren in kleine batches, zónder dat dit veel extra omsteltijd kost.

Hét voorbeeld van de perfecte omstelling is een bandenwissel bij autoraces. ABB is één van de hoofdsponsors van de Formule E(electric).

Mensgerichte benadering
Vaak zie je dat er filmpjes worden gemaakt van een machine-omstelling, waarna er een beste omstelmethode wordt gedefinieerd.

‘Veel te dwingend. Ik kies ook hier weer voor een ménsgerichte benadering, waarbij je alle kennis op de werkvloer maximaal benut. We zagen flinke verschillen in omsteltijden, en daar wilden we iets mee doen. Om te beginnen hebben we iedereen toen gevraagd om aan elkaar voor te doen wat ze deden. Daarna hebben we tweetallen laten samenwerken. Zo kwam elk duo tot een volgens hen beste aanpak. Uiteindelijk kwam er een standaardmethode uit de bus, waar iedereen aan heeft bijgedragen.’

Lean Six Sigma
Voor het oplossen van complexe vraagstukken worden er soms Lean Six Sigma projecten gedaan door Black Belts, dit zijn geschoolde procesverbeteraars. ‘Vier mensen, waaronder ikzelf, zijn daartoe opgeleid door The Lean Six Sigma Company, TLSSC.’

ABB heeft ook een eigen Lean Six Sigma opleiding. ‘Daarvoor moet je echter naar Zürich in Zwitserland. Het voordeel van TLSSC was dat het in eigen land kon. Bovendien is hun training klassikaal. Zo kom je mensen uit andere bedrijven tegen, en daar leer je ook van. Binnen de opleiding ga je al snel met eigen vraagstukken aan de slag, zodat je het geleerde meteen in de praktijk brengt.’

Gerobotiseerde assemblage
Als ik vraag naar een voorbeeld van een Lean Six Sigma project, laat el Abbassi me een filmpje zien van een gerobotiseerde assemblagelijn voor onder meer multifunctionele en holle wand inbouwdozen.

‘De hamvraag is in dit geval: wat beperkt de output van deze lijn het meest? Die belemmering wil je als eerste wegnemen, en daarna de daaropvolgende enzovoort, zodat je steeds efficiënter wordt. Er zijn echter heel veel factoren die de output beïnvloeden. Een mindere kwaliteit van te assembleren componenten kan bijvoorbeeld leiden tot extra machinestoringen. Ook een beperkte toevoer van materialen - dat gebeurt door mensen - kan leiden tot stilstand. Ook kan het zijn dat de cyclustijden van een bepaalde robot de doorvoer belemmeren. Een Black Belt onderzoekt nu wat de meest beperkende factoren zijn.’

Sparren
ABB nodigt bedrijven van harte uit om eens te komen sparren over duurzaamheid, via een bezoek aan de fabriek in Ede. ABB zal dan ongetwijfeld hun eigen energiemanagement- en procesbesturingsoplossingen aanbevelen. Maar als je je daarvan bewust bent, lijkt me hun aanbod een mooie kans. De maakindustrie in het MKB-segment kan zo een kijkje nemen achter de schermen van een koploper op het gebied van elektrificatie en digitalisering.

‘Duurzaamheid is iets wat elk mens raakt’, besluit el Abbassi. ‘Ik heb twee kleinkinderen, daar denk ik dan bijvoorbeeld aan. Om volgende generaties een goede toekomst te geven, nodigen we iedereen uit om samen met ons op reis te gaan.’