Nieuwsbrief niet goed leesbaar? Klik hier voor online versie of plak de volgende URL in uw browser:
www.procesverbeteren.nl/pers/mrt19.htm

Nieuwsbrief no.72
mrt/apr 2019

één nuttige e-mail per 2 maanden
Procesverbeteren.nl
Inspiratie door diepgaande praktijkverhalen

Circulariteit en de polar vortex

Weer géén elfstedentocht! Als fanatiek schaatser bleef het voor mij bij één keer natuurijs, zie de foto. We beleven de langste ‘elfstedentochtloze’ periode ooit, ondanks dat het elfstedenbestuur tál van waterbeheermaatregelen doorvoerde. Het uitblijven van een elfstedentocht is één van de eerste signalen dat de opwarming van het klimaat nu echt zichtbaar wordt.

Polar Vortex Split
En die -30 °C eind januari in Chicago dan? Dat betrof een lokaal effect, veroorzaakt door een verzwakking van het lagedrukgebied  - de poolwervel - in de troposfeer boven de noordpool. Dit resulteerde in een zogenaamde polar vortex split, een opsplitsing van de poolwervel. Normaliter houdt de ‘poolwervel’ de bel koude lucht daaronder op zijn plaats, nu gebeurde dat op sommige plekken niet meer.

Er zijn aanwijzingen dat de kans op een polar vortex split toeneemt door de afnemende hoeveelheid ijs en sneeuw op de noordpool. Dat een sterk verzwakte poolwervel ook bij ons een koude-inval tot gevolg kan hebben, zagen we bij het beast from the east eind februari vorig jaar. Bij ons verloopt zoiets in de regel milder, omdat we worden beschermd door warm zeewater. Gelukkig maar. Zelfs als schaatsliefhebber wens ik niet een temperatuurdaling in twee dagen van +1°C naar -30°C (en een paar dagen later weer naar +10°C). In Amerika vielen er tientallen doden.

Jonge merels laten zien dat verandering - uitvliegen - niet onnatuurlijk is

Mijn hele leven ben ik al gefascineerd door het weer, en volg al vanaf mijn twaalfde dagelijks de weerkaarten. Wat ik de laatste tien jaar zie, is reden tot zorg. Er is boven ons een toenemende stroperigheid in de atmosfeer, lage en hogedrukgebieden blijven veel langer op dezelfde positie. Het zou mij niet verbazen als ook daarbij een verminderde temperatuurgradiënt tussen de noordpool en de evenaar, en een daardoor verzwakte poolwervel en straalstroom, een rol speelt.

Het valt in elk geval op dat je tegenwoordig wéken achtereen ongeveer hetzelfde weertype kunt hebben: zon óf regen. De lange droge zomer van 2018 was hiervan een goed voorbeeld. Het weer wordt bij ons steeds vreemder, en wereldwijd gemiddeld duidelijk warmer.

Circulair
Wat is er nodig om het tij te keren? Veel. Hogere nota’s voor energie en brandstoffen, en een hogere motorrijtuigenbelasting betekenen vooral meer belasting voor de burger. Die zal heus niet onmiddellijk een elektrische auto aanschaffen, een warmtepomp laten installeren, of de thermostaat lager zetten (tenzij je heel weinig geld hebt).

Wat wel écht zou helpen: de wereldeconomie omvormen tot circulair. Vergelijk het met de poolwervel, die de kou op zijn plek houdt. Een circulaire economie houdt alle materialen daarin vast, door regeneratie van producten na te streven in plaats van veroudering en vervanging.  

Dan voeg je dus ook geen enkel gas meer blijvend toe aan de atmosfeer. Geen CO2, maar ook geen andere schadelijke gassen die we nu mogelijk over het hoofd zien (denk aan de CFK’s waarbij we net op tijd het schadelijke effect daarvan op de ozonlaag ontdekten).  

Ik ben mij ervan bewust dat ik hierboven een zeer strikte definitie van circulair hanteer, namelijk het volledig sluiten van de kringloop van materialen en energie. In de tweede helft van deze blog, die niet in deze nieuwsbrief paste, ga ik op de (on)mogelijkheid daarvan in. Ook bespreek ik de gevolgen van het ontbreken van een algemeen aanvaarde en meetbare definitie van circulariteit.

Lego
Vakblad ‘De Ingenieur’ kwam in februari met een interessante special: ‘bouwen zonder afval’. Dat blijkt mogelijk als we huizen, kantoren, viaducten en dergelijke voortaan opbouwen uit een soort legoblokken. Die bouwstenen kun je dan steeds opnieuw gebruiken. Daartoe wordt in een database bijgehouden waar welke ‘legostenen’ zich bevinden.

Het komt mij voor dat dit concept veel wijder toepasbaar is dan in de bouw. Auping heeft bijvoorbeeld samen met DSM-Niaga een ‘circulaire matras’ ontwikkeld, waarin je het ‘lego-concept’ terugziet. Alle materialen in het matras zijn dankzij een ‘omkeerbaar hechtsysteem’ makkelijk te scheiden en opnieuw te gebruiken of te vervangen

Je verbreedt ‘bouwen zonder afval’ dan tot tot ‘waardecreatie zonder afval’, of wellicht nog beter: ‘behoeftevervulling zonder afval’. Iets bezitten is immers niet altijd nodig om in een behoefte te voorzien. 

Er is meer goed nieuws. Niet alleen blijven de prijzen van duurzame energie voortdurend dalen, ook las ik in dagblad Trouw dat duurzaamheid gepaard kan gaan met economische groei, en dat het kan zorgen voor extra werkgelegenheid.   

Materiaalstromen
Natuurlijk is het onmogelijk om een bedrijf in één keer om te vormen naar circulair. Toch kun je wel grote stappen zetten. De Dienst Justitiële Inrichtingen liet bijvoorbeeld onlangs de balans opmaken van alle energie- en materiaalstromen die hun gevangenissen in- en uitgaan. Op basis daarvan kunnen ze nu zien welke actie de grootste bijdrage richting meer duurzaamheid geeft. Vaak blijkt er een win-win mogelijk. Minder verspilling, denk aan het terugdringen van de zeven niet waardetoevoegende activiteiten in het kader van Lean, betekent namelijk vaak ook minder kosten.

En wat te denken van het imago van uw merk en uw bedrijf? Lean heeft vergroting van de waardecreatie als doel. Steeds meer mensen, en de overheid voorop, beoordelen duurzaam geproduceerde dingen als extra waardevol.

Dr Ir Jaap van Ede,
hoofdredacteur procesverbeteren.nl

> Reageren?
   Plaats uw aanvullingen onder de dubbel zo lange versie van deze blog op de site.

Kort nieuws m.b.t. de gebruiksvriendelijkheid van ons platform:


A. SSL en groter lettertype
De site gebruikt nu circa een jaar overal het SSL-protocol (slotje in uw browser, beveiligde verbinding). Ook hebben we het lettertype van de artikelen vergroot.

B. MOBIEL-VRIENDELIJKE VERSIE
Er is een speciale layout voor SMARTPHONES. Als de smartphone-layout actief is, staat dit in het topmenu. Op de openingspagina staat linksboven een button waarmee u desgewenst van layout kunt switchen (ook handig als u extra grote letters wilt op uw desktop of tablet).

C. Interactieve artikelen. De lijst met interactieve artikelen vindt u hier. Bent u adviseur en heeft u interessante aanvullingen, dan is dit een goede manier om in beeld te komen bij procesverbeteraars.

D. Wijzigen of inzien gegevens. Bent u bijvoorbeeld uw wachtwoord kwijt of wilt u uw e-mail adres aanpassen? Begin hier.

E. Sommige artikelen zijn deels afgeschermd. Na (gratis) registratie kunt u echter altijd alles lezen! Wat wij adviseren:
  • Geen wachtwoord? Registreer (gratis en u ontvangt geen ongewenste e-mail)
  • Wachtwoord kwijt? Maak een nieuw wachtwoord aan met uw e-mail adres
  • Bent u de enige gebruiker van uw computer? Kruis dan bij het inloggen "onthoud mij"  aan. Hierna wordt u bij elk bezoek automatisch herkend en hoeft u dus niet steeds opnieuw in te loggen!
F. Volg ons ook via Twitter
Zoekt u een adviseur, leverancier of een opleiding?

Dit zijn de partijen die bij ons adverteren, en die daarmee laten zien dat ze verspreiding van kennis over procesverbetering een warm hart toedragen!

A1. Overzicht nieuwe artikelen

1. Lean: Ketenbreed uitzicht dankzij Kaizen 2.0
     Case: Yusen Logistics

2. Lean: Lean in ziekenhuizen krijgt richting (2)
     Cases: LUMC, Alrijne, St. Antonius ziekenhuis

3. QRM: 20 jaar Quick Response Manufacturing (1/2)
     Evaluatie (en veel cases)

4. Supply: Inkopers in control of in the lead ?
     Inzichtsartikel

Samenvattingen van bovenstaande verhalen staan hieronder, meer artikelen vindt u via ons nieuwsarchief en nieuwsbriefarchief. Ook kunt u op verschillende manieren zoeken in honderden case-beschrijvingen, boekbesprekingen en artikelen!
In ons nieuwsbriefarchief houden wij zoveel mogelijk de links up-to-date. Daarom raden wij u aan om oude nieuwsbrieven via dat archief te raadplegen.
Heeft u een op- of aanmerking of onderwerp-suggestie? Mail ons, ook wij worden graag steeds beter! Ook tips voor te interviewen bedrijven zijn welkom, zeker als de behaalde resultaten vernieuwend zijn (denk bijvoorbeeld aan het combineren van Lean en green)


A2. Samenvattingen nieuwe artikelen:

1. Lean: Ketenbreed uitzicht dankzij Kaizen 2.0
     Case: Yusen Logistics

Een Kaizen 2.0-team rond een makigami-bord
Een Kaizen 2.0 team rond een makigami-bord

Kaizen 2.0, zo noemt Yusen Logistics continu verbeteren met een ketenbrede blik! Logistieke dienstverleners zoals zij hielden al vanuit hun control towers zicht op de goederenbewegingen en de administratie daaromheen. Nieuw is echter dat Yusen dit combineert met continu verbeteren, en dat ze daarbij hun klanten uitnodigen om méé te denken, in multidisciplinaire Kaizen-teams. Hoe breder je blik, des te groter het verbeterpotentieel!

Het belangrijkste gereedschap van de Kaizen-teams is een eenvoudig Makigami-bord, waarop alle processtappen en verbeteropties met post-its worden weergeven. Inzicht en verbinding blijken namelijk veel belangrijker dan ingewikkelde verbetertools !

> lees verder 

2. Lean: Lean in ziekenhuizen krijgt richting (2)
     Cases: LUMC, Alrijne, St. Antonius ziekenhuis

Het LUMC past Hoshin Kanri toe
Het LUMC past Hoshin Kanri toe

Als je écht Lean wilt worden in een ziekenhuis, dan is ander managementgedrag nodig. Én richting. Dit was de conclusie van deel één van dit tweeluik. Als het goed is verbetert uiteindelijk iedereen in de richting van heldere doelen, en coachen de mensen daarbij elkaar.

Deel twee van dit tweeluik beschijft hoe enkele Nederlandse ziekenhuizen concreet richting geven aan Lean. Het LUMC en het Alrijne doen dit met Hoshin Kanri. Hierbij worden managementdoelen via X-matrixen aan elkaar gekoppeld. Het St. Antonius ziekenhuis past Value Based HealthCare toe.

> lees verder 
  > reageer - aanvullingen lezers

3. QRM: 20 jaar Quick Response Manufacturing (1/2)
     Evaluatie (en veel cases)

Rajan Suri, de grondlegger van QRM
Rajan Suri, de grondlegger van QRM

20 jaar geleden werd Quick Response Manufacturing (QRM) geïntroduceerd. Deze Lean-variant is nu populairder dan ooit. De ‘doelgroep’ wordt namelijk steeds groter: bedrijven die veel productvarianten maken. Ook sluit QRM goed aan op Agile en Smart Industry.
.
Dit tweeluik maakt aan de hand van 12 inzichten de balans op inzake QRM. Hoe groot is de meerwaarde ten opzichte van Lean, en wat bepaalt de slaagkans?

In dit artikel de eerste zes inzichten, te weten: (1) QRM vereenvoudigt de complexiteit bij high mix low volume productie door (2) bedrijven om te vormen tot een netwerk van mini-fabriekjes. Deze en andere QRM-principes worden inmiddels wijdverbreid toegepast (3). Vérgaande cases zijn er niettemin nog relatief weinig, en dan vooral in het MKB (4). Zelfs zij die zich een QRM-bedrijf noemen passen vaak niet alle concepten toe (5), want de invoering van QRM vraagt geduld (6).

> lees verder 

4. Supply: Inkopers in control of in the lead ?
     Inzichtsartikel

Siep Eilander (links) en Holger Schiele
Siep Eilander (links) en Holger Schiele

Op welke nieuwe manieren kunnen inkopers waarde creëren, en welke vaardigheden zijn daartoe nodig?

Tools
zijn minder belangrijk dan je denkt. En, als je in the lead wilt komen, dan moet je als inkoper niet altijd in control willen zijn. Verandering is in elk geval noodzakelijk. Maar liefst de helft van de Chief Procurement Officers blijkt ontevreden over hun inkoopteams.

> lees verder 
Advertorial
Adverteer op procesverbeteren.nl

Banners op site en in nieuwsbrieven
^ Uw banner op onze site en in nieuwsbrieven?

Procesverbeteren.nl is hét kennisplatform in de Benelux voor procesverbetering.

Bent u een adviesbureau op het gebied van continu verbeteren en/of verandermanagement, een leverancier van flexibele of smart productiemiddelen, een leverancier van bedrijfssoftware, of een aanbieder van opleidingen?

Dan is het een goed idee om te gaan adverteren op onze site. Dit is al mogelijk vanaf 25 euro per maand. Wij brengen u in beeld, bijvoorbeeld via een profiel-artikel over uw activiteiten. We denken bovendien graag met u mee, bijvoorbeeld door uw aanbod te evalueren.

> meer informatie
Forum
Aanvullingen van lezers verschijnen zowel op het forum als onderaan de betreffende artikelen! Uw eigen aanvullingen kunt u altijd zelf weer wijzigen.
  Discussie & Vragen:
  > Future Reality Tree expert gezocht! (Theory of Constraints)

      > Overige forum berichten
  Aanvullingen van lezers: 
  > Lijst interactieve artikelen

Vacatures
  > Naar vacatures

Engelstalige site
    > Naar Engelstalige zustersite, business-improvement.eu x

B. Kort nieuws


Brexit verstoort supply medische hulmiddelen
Het LUMC houdt rekening met een harde Brexit
Een harde Brexit bedreigt de toelevering van sommige geneesmiddelen, maar er zijn work arounds mogelijk. Dit ligt anders bij ‘medische hulpmiddelen’ zoals pacemakers met een CE-certificaat uit het VK.
> lees verder

14 misverstanden over Lean
Productie bij beddenfabrikant Auping
De term Lean, verwijzend naar slanke en voorraad-arme productie, bestaat dertig jaar. Toch bestaan er veel misverstanden over. Denkt u dat Lean staat voor productie in One Piece Flow, dat Lean draait om dagstarts, dat Lean binnenkort achterhaald is, of gelijk staat aan operations management? Denkt u dat we zonder Toyota geen Lean zouden hebben, dat Lean werk saaier maakt, of dat Smart Industry en Agile er niet bij aansluiten?
Ons bekende tweeluik hierover onderging een ingrijpende update! Ook behandelen we nu niet 12 maar liefst 14 Lean misverstanden!
> lees verder


Pleidooi: Maak waardestroombeheerder óók balansbeheerder

Productie bij beddenfabrikant Auping
In december publiceerden wij een artikel over accounting (boekhouden) voor Lean. Controller Edgar van den Berg omschreef dit toen als volgt: ‘Je financiële data moeten stimuleren dat iedereen, dus óók mensen in ondersteunende functies, zich gaat gedragen als een ondernemer.’ 
Ronald van Tol, bekend van het boek cijfers bijten niet, kwam met een uitgebreide reactie. Volgens hem moet je bij financiële data onderscheid maken of je daarmee vakmanschap of ondernemerschap (in mini-bedrijven) wilt stimuleren. Wil je dat laatste, dan moet de waardestroombeheerder ook de bijpassende balans gaan beheren.
> lees de reactie van Ronald van Tol


Agenda Procesverbeteren.nl

Adverteerders kunnen gratis hun events en opleidingen plaatsen in onze agenda, via deze link. Incidenteel (ter kennismaking) geldt dit ook voor anderen. Events die wij zelf erg belangrijk vinden nemen wij sowieso op.

De nieuwste artikelen worden altijd vermeld op onze openingspagina. Bezoek daarom regelmatig onze site!

C.
Informatie wachtwoorden & registratie
Wachtwoord en/of gebruikersnaam vergeten?
Via aanpassen registratie kunt u, op basis van het bij ons bekende e-mail adres, al uw gegevens inzien én wijzigen, of verwijderen.

Pas tijdig uw e-mail adres aan!

Geregistreerden (mensen met password) doen ook dit via aanpassen registratie. Doe dit tijdig, want als uw e-mail adres niet meer actief blijkt worden uw gegevens gewist.
Nieuwsbrief geabonneerden zonder registratie (zonder password) die hun mailadres willen wijzigen kunnen eenvoudig hun e-mail adres afmelden (zie hieronder) en zich daarna meteen aanmelden met het nieuwe e-mail adres.
Wilt u de nieuwsbrief niet meer ontvangen?
U krijgt deze nieuwsbrief elke twee maanden gratis toegezonden. Uw e-mail adres wordt niet gebruikt om u reclame-materiaal te zenden, ook niet van "zorgvuldig" geselecteerde derden! Wilt u onze nieuwsbrief desondanks niet meer ontvangen? Dan kunt u zich hier afmelden.

Ontving u deze nieuwsbrief volgens u ten onrechte of blijft u - vaker dan indicenteel - duplicaten ontvangen? Bericht ons dat dan z.s.m. per e-mail
© Procesverbeteren.nl 2005-2019    [ Home ]    [ Privacy & (Dis)claimer ]    [ E-mail formulierA1@procesverbeteren.nl ]