Login / Reg                    Nieuwsbrief  |   Agenda   |   Vacatures   |   Forum   |   Advies   |   Adverteer   |   Zoek
Bron: Procesverbeteren.nl
Six Sigma: Perfecte organisatie
Design for Six Sigma + Lean Toolset (deel voorkaft)Boekbespreking "Design for Six Sigma+Lean Toolset"
Gereedschapkist Six Sigma en Lean tools R&D
Door Dr Ir Jaap van Ede, hoofdredacteur procesverbeteren.nl


Is het mogelijk om een ontwikkelproces zo te sturen dat dit altijd een product oplevert dat optimaal aansluit bij de klantwensen, én ook nog eens een bijpassend Lean-productieproces? Nee, zo maakbaar is de wereld helaas niet.

Toch maakt toepassing van de ‘tools’ beschreven in het boek “Design for Six Sigma + Lean Toolset” de kans op een goed productontwerp wel aanzienlijk groter. Het boek is een toolbox, cases staan er niet in. Wel een handig naslagwerk voor projectleiders op R&D-afdelingen!


De procesverbeteringsmethode Six Sigma richt zich op het reduceren van variatie in zaken die als Critical to Quality (CTQ) worden ervaren door de klant. Six Sigma verbetert processen voor bestaande producten en/of diensten. Onderscheidende eigenschappen die een product niet heeft kun je echter niet verbeteren!. Om er voor ze zorgen dat nieuwe producten zo veel mogelijk van die eigenschappen krijgen, is er de methode Design for Six Sigma (DFSS).

Gereedschappen
Het boek “Design for Six Sigma + Lean Toolset” beschrijft welke DFSS-gereedschappen (of tools) een productontwerpteam of een Six Sigma (Master) Black Belt allemaal kan inzetten om de productontwikkeling in de goede richting te sturen.

Let op de toevoeging ‘+Lean’ in de boektitel. Daarmee wordt aangeven dat ook een bijpassend productie-proces conform de Lean-principes wordt ontworpen. Zo veel mogelijk waarde-toevoegende stappen dus, zo min mogelijk verspillende activiteiten, productie in flow etcetera.

Het oorspronkelijk Duitstalige boek, dat sinds december 2008 ook beschikbaar is in het Engels (ik las deze versie), is geschreven door een team adviseurs van UMS.

Eén van redenen voor de uitgave zal ongetwijfeld zijn om de lezer te overtuigen van de kennis van dit consulting & training bedrijf. Dat lukt aardig, en bovendien promoot de publicatie de activiteiten van UMS niet. Er staat zelfs niet in, wat dit bedrijf doet!. Voor wie het toch wil weten: UMS zit in Frankfurt, heeft naar eigen zeggen zo’n vijftig werknemers, en beschikt over een netwerk van internationale partners, waaronder UNC Lean Six Sigma in Amsterdam.

Binnen Six Sigma of Lean Six Sigma wordt elk verbeterproject uitgevoerd volgens de DMAIC-cyclus. Deze omvat de stappen Define (vaststellen business-doelen en CTQ’s van producten), Measure, Analyse (waarom zijn sommige CTQ-waarden niet altijd zoals gewenst), Improve, en tenslotte Control (borg de bereikte verbetering).

DMADV
DMAIC is toegespitst op het verbeteren van bestaande productie- of bedrijfsprocessen.

Bij het ontwikkelen van nieuwe producten is het belangrijk dat die:
(1) eigenschappen hebben die de klant wenst
(2) van goede (constante) kwaliteit zijn.

Een ontwerp dat daaraan voldoet wordt Design(ed) for Six Sigma of DfSS genoemd.

Vaak wordt als derde criterium toegevoegd dat:
(3) het productieproces logistiek gezien zo efficiënt mogelijk moet zijn.

In dat geval wordt gesproken over DfLSS oftewel Design for Lean Six Sigma.

Vijf fasen
Om een product te ontwikkelen dat aan alle drie bovengenoemde wensen voldoet is er de DMADV-cyclus. Net zoals DMAIC bestaat deze cyclus uit vijf fasen:

  1. Define: 
    Wat is de business-case om het productontwikkeltraject te beginnen, wat is de scope, hoe ziet de planning eruit?
  2. Measure:  
    Wat zijn de klantwensen, hoe kunnen die worden vertaald naar Critical to Quality (CTQ) parameters, waarmee het product zich onderscheidt in de markt?
  3. Analyze:
    In dit stadium wordt een ruw productontwerp gemaakt (functionele specificatie) dat zo veel mogelijk voldoet aan hetgeen als CTQ is gedefinieerd.
  4. Design:
    Dit omvat de gedetailleerde uitwerking van het ontwerp en de ontwikkeling van een bijpassend robuust productie- of dienstverleningsproces. In het boek worden in deze fase ook Lean-principes toegepast. Doel is om een productieproces te ontwikkelen dat niet alleen goede producten oplevert, maar dat ook logistiek efficiënt is.
  5. Verify:
    Dit stadium omvat de pilot- en testfase, de monitoring van Key Performace Indicatoren, en tenslotte de overdracht van het product- en procesontwerp aan de proceseigenaar (dit kan bijvoorbeeld een fabrieksdirecteur zijn).

Design for Six Sigma + Lean Toolset (voorkaft)Titel: Design for Six Sigma + Lean Toolset
Subtitel: Implementing Innovations Successfully.

Auteurs:   Christian Staudter, Jens-Peter Mollenhauer, Renata Meran,
                   Olin Roenpage, Clemens von Hugo, Alexis Hamalides;
                   Editor: Stephan Lunau.

Overige gegevens:  363 pagina’s,  € 49,95.  
                                     Uitgever: Springer Berlin Heidelberg
                                     Gelezen: Engelse vertaling vanuit het Duits (2008)
                                     Niveau: HBO+ (naar onze inschatting)               

Beoordeling  (pro's en con's)
+
Handig als naslagwerk voor bijvoorbeeld DfSS black belts.
+ Veel aandacht voor manieren om de voice of the customer in kaart te brengen
+ Relatief uitgebreide beschrijving van Triz
- Lean-tools worden nogal summier beschreven en worden relatief laat
  in het product-ontwikkeltraject ingezet.


Design Scorecard
Waar de DMAIC-cyclus van Lean Six Sigma zich concentreert op het elimineren van ondermaatse kwaliteit, richt de DMADV-cyclus van Design for Lean Six Sigma (DFLSS) zich op het ontwikkelen van nieuwe kwaliteitseigenschappen!

Het verschil komt het meest tot uiting in de measure-fase.
Bij DMAIC wordt hier gemeten welke CTQ-parameters het vaakst buiten de specificaties zijn en wat de oorzaak daarvan is. Bij DMADV zijn er echter in de measure-fase nog helemaal geen CTQ’s! Er is immers nog geen nieuw product, laat staan een productieproces. In dit geval omvat de meetfase het vaststellen wat de klant belangrijk vindt aan een nieuw product. Het doel is om tot een Design Scorecard te komen. Daarin staan de eigenschappen die het product uiteindelijk tenminste moet hebben om onderscheidend te zijn in de markt.

Kortom, de Measure-fase levert uiteindelijk nieuwe CTQ’s op. De Scorecard wordt in het vervolg van het productontwikkelproces gebruikt om te controleren of het ontwerp inderdaad deze eigenschappen heeft.

Tools
Het boek bestaat uit vijf hoofdstukken, die overeenkomen met de eerdergenoemde fasen uit de DMADV-cyclus: Define, Measure, Analyze, Design en Verify.

In elk van de hoofdstukken staan tools beschreven die in de betreffende fase kunnen worden ingezet. Daarbij wordt aangeven wanneer de tool kan worden ingezet, wat het doel is, en welke stappen moeten worden doorlopen.

Een voorbeeld van een tool-beschrijving uit het Measure-hoofdstuk:

  • Omschrijving:   House of Quality 1   (of Quality Function Deployment 1)
  • Wanneer:          In de Measure-fase, bij het specificeren van de klantwensen, prioterisering metingen,
                                bepalen doelwaarden en specificaties
  • Doel:                  Een gestructureerde presentatie van het verband tussen klantwensen en CTQ’s
                                (en nog enkele andere doelen, die hier zijn weggelaten)

Hierna volgen de te nemen stappen, meestal neemt de beschrijving daarvan enkele pagina’s in beslag per tool.

Naslagwerk
Dankzij deze systematische opzet is het boek handig als naslagwerk voor bijvoorbeeld Black Belts (DF(L)SS-projectleiders) om tools te selecteren.

Niet alle tools staan uitvoerig genoeg beschreven om ze zonder meer toe te kunnen passen. Wel is tenminste duidelijk wat je ermee kunt, dus je kunt in elk geval een geschikte tool selecteren. Daarna zal regelmatig het raadplegen van andere bronnen noodzakelijk zijn.

Voice of the customer (VOC)
Een pluspunt van het boek is dat er veel aandacht wordt besteed aan de voice of the customer, oftewel het achterhalen wat de klant eigenlijk wil. Werden alle producten maar zo ontworpen!

Toch moet daarbij wel een kanttekening worden geplaatst. Stel dat je aan het eind van de negentiende eeuw iemand had gevraagd wat er beter kon aan een rijtuig, of dat je gedetailleerd in kaart had gebracht welke handelingen ingewikkeld of vervelend werden gevonden. Dan vind je wellicht wel “paarden moeten snel kunnen worden ingespannen”, maar niet: “reed het voertuig maar zonder paarden en sneller dan welk paard dan ook”.
Met andere woorden: de kans dat een VOC-proces tot de ontwikkeling van de T-ford zou hebben geleid is klein.

Werkt DFSS en DMADV dus alleen maar goed als je een variant of verbeterde versie van een bestaand product wilt ontwerpen? Het antwoord op die vraag is niet eenduidig. Enerzijds is het zo dat DF(L)SS eenvoudiger is, als het om een product- of procesvariant gaat. In dat geval loont de inzet van de systematische DMADV-aanpak namelijk bijna altijd.

Het ontwikkelen van nieuwe (baanbrekende) producten is per definitie moeilijker te sturen, want dan zijn er veel onzekerheden. Toch zijn er ook dan DFSS-tools die de kans op een geslaagd R&D-proces vergroten. Zo kan bijvoorbeeld via een multi-generation plan op een gestructureerde manier worden toegewerkt naar een product dat nu nog niet mogelijk is.

Maakbare wereld
De schrijvers van het boek geloven sterk in een maakbare wereld, althans dat straalt dit werk uit. Overigens is dat in het algemeen wel typerend voor Six Sigma en aanverwante methoden. Meten en “op feiten gebaseerde besluitvorming” is de grote kracht daarvan.

Er is echter ook een keerzijde: al snel ontstaat het idee dat als je maar genoeg meet en stuurt, dat dan elk productontwikkeltraject een succes wordt (of tijdig wordt afgebroken).

Wie zich realiseert dat dit niet zo is, en dat er ruimte moet blijven voor “out-of-the-box”-denken, kan echter veel hebben aan het inzetten van de tools in dit boek! Het boek wekt daarbij de suggestie dat alle tools achtereenvolgens moeten worden ingezet, elk hoofdstuk wordt bijvoorbeeld afgesloten met een “tolpoort review”: daarbij worden de bevindingen samengevat en aan de processponsor (dit is degene die opdracht heeft gegeven tot het project) overgedragen. Deze sponsor neemt vervolgens een go/no beslissing voor het doorlopen van de volgende fase.

Het is natuurlijk zinvol om de ontwikkeling van kansarme producten tijdig af te breken. Bij het toepassen van alle tools per fase zet ik echter vraagtekens, al was het alleen maar omdat de productontwikkeling dan wel erg lang zou gaan duren. Het lijkt logischer om een selectie te maken, en wellicht hebben de auteurs dat ook zo bedoeld.

Het boek bevat geen cases. Dat sluit aan bij de titel, volgens welke het een boek een verzameling tools is voor Design for Lean Six Sigma. Toch vind ik het ontbreken van cases wel jammer. Een paar beschrijvingen hadden duidelijk kunnen maken hoe je DMADV in de praktijk kunt toepassen, en welke voordelen dat oplevert.

Schaken
Een meer inhoudelijk punt van kritiek is, dat Lean-tools pas laat in de DMADV-cyclus aan de orde komen. Namelijk aan het eind van de Design-fase, dus als er al een gedetailleerd product-ontwerp is. Dit betekent dus dat je een Lean-proces ontwikkelt, om een product dat reeds is gespecificeerd te kunnen maken.

Het lijkt laat om dan pas na te gaan denken over het productieproces. Het zou immers kunnen, dat het productontwerp moet worden aangepast zodat het product logistiek gezien efficiënter kan worden gemaakt.

Bij Philips Consumer Lifestyle in Drachten spreken ze in dat verband van Lean Product Development.  Al vanaf de beginfase bedenken ze daar hóe en wáár je ze een nieuw product willen gaan maken. Einddoel is een lean value chain te ontwikkelen, van grondstof tot eindproduct. Zo gezien lijkt productontwikkeling een beetje op schaken: bij iedere zet moet je al een idee hebben wat dat voor gevolgen heeft voor de vervolgzetten. Vanaf het begin heb je dus het eindresultaat al vaag in beeld, waarbij dat beeld geleidelijk steeds scherper wordt. Vertaald naar de tools uit de DMADV-cyclus, zou dat betekenen dat je in gedachten al tools uit de fasen verderop in het boek moet toepassen. De bruikbaarheid van het boek neemt daardoor overigens niet af, mits je je dat realiseert.

Triz
Een belangrijk pluspunt aan het boek is tenslotte de relatief uitgebreide beschrijving van Triz.

Triz staat voor Teoriya Resheniya Izobretatelskikh Zadatch, hetgeen Russisch is voor "de theorie voor het oplossen van ontwerpproblemen” (deze informatie staat overigens niet in het boek, een omissie). Triz is een toolbox, die zich sinds 1946 steeds verder heeft ontwikkeld.

Triz vertaalt ontwerpproblemen in technische parameters, waarna (bijvoorbeeld via een matrix) wordt verwezen naar innovatieve principes die in het verleden zijn toegepast om soortgelijke problemen op te lossen.



Hulp nodig bij de implementatie van Six Sigma?

Verwijzen naar dit artikel op internet?
Gebruik als link: https://www.procesverbeteren.nl/SixSigma/Design_for_six_sigma_+lean_toolset.php

CimproThe Lean Six Sigma CompanyAzumuta