Login / Reg                    Nieuwsbrief  |   Agenda   |   Vacatures   |   Forum   |   Advies   |   Adverteer   |   Zoek
Lean in de huisartsenpraktijk (boek)
Bron: Procesverbeteren.nl
Lean: Slanke organisatie
Voorkaft Lean in de Huisartsenpraktijk (gedeelte)Boekbespreking Lean in de huisartsenpraktijk
Route naar gestructureerde huisartsenpraktijk

Door Dr Ir Jaap van Ede, 26-03-2015

Ulrich Schultz1, Margareth Heuveling1 en Maud van Vlerken1 schreven een boek over hun ervaringen met de toepassing van Lean in de huisartsenpraktijk Schultz en Van de Kerkhof .

Het is een bondig en eenvoudig werkje geworden, waarbij wel wat kanttekeningen zijn te plaatsen. Vanwege de vele praktische voorbeelden is het echter prima geschikt voor huisartsen die zich een eerste beeld willen vormen van de mogelijkheden van Lean. Het boek laat zien hoe deze verbetermethode de dokterspraktijk van Schultz gestructureerder, efficiënter én rustiger maakte.


Zoekt u als huisarts vaak naar dingen in de behandelkamers van collega’s? Heeft u het gevoel dat het voorraadbeheer veel te veel tijd kost, en grijpt u desondanks nog vaak mis? Is het ’s ochtends altijd ontzettend druk aan de telefoon? Worden de protocollen niet nageleefd? Is de informatieoverdracht gebrekkig?

Voorkaft Lean in de HuisartsenpraktijkIs het antwoord op dit soort vragen ja, lees dan verder! Het boek “Lean in de huisartsenpraktijk” geeft namelijk tips om deze problemen op te lossen. Beschreven wordt hoe de toepassing van Lean de huisartsenpraktijk van één van de auteurs, Ulrich Schultz, veranderde.

Het resultaat: Een overzichtelijke, gestructureerde en bijna altijd rustige werkplek, waarin iedereen open naar elkaar is. Tekortkomingen leiden niet meer tot verwijten aan personen, maar worden gezien als mogelijkheid tot verbetering.

Praktisch
“Lean in de huisartsenpraktijk” is een beknopt, vlot lezend en praktisch boekje. De circa vijfentachtig pagina’s lees je in pakweg 1,5 uur. Journalist Koosje de Beer werd ingehuurd om de leesbaarheid te vergroten.

Het boekje had overigens nóg bondiger gekund. De 5S-methode – scheiden, schikken, schoonmaken, standaardiseren en standhouden om werkplekken te structureren – wordt namelijk twee keer behandeld. Eén keer in het algemeen en later opnieuw bij de toepassing ervan.

De introductie en historie van Lean manufacturing is in het boekje oppervlakkig en nogal kort door de bocht. Het praktische deel, gelukkig het leeuwendeel, vind ik meer geslaagd.

De kracht vind ik vooral dat één van de auteurs – Ulrich Schultz -  zelf huisarts is. Hierdoor staan er voorbeelden in van processen die zijn collega’s ongetwijfeld zullen aanspreken. Een voorbeeld is het verbeteren van de communicatie rondom uitslagen van aanvullend onderzoek. Betere kennisoverdracht (first time right) tussen de arts en de assistente, en tussen de assistente en de patiënt, leidt hier tot minder rework. Lees: de patiënt belt niet opnieuw en hoeft ook niet opnieuw gebeld te worden.

Meerdere spreekkamers
De focus ligt op het verbeteren van een praktijk met meerdere spreekkamers en meerdere huisartsen. Niet verwonderlijk: In die situatie is de winst die je kunt boeken door Lean te gaan werken relatief groot. Door inrichtingen van behandelkamers te standaardiseren kunnen artsen bijvoorbeeld gemakkelijk van werkruimte wisselen.

Het type processen dat wordt verbeterd zijn vooral logistieke zaken rondom de zorg, denk aan standaardplekken voor materialen, Kanban-systemen voor het aanvullen van voorraden, en het ophangen van éénpuntslessen. Dit zijn grafische instructies, die laten zien wat de standaardwerkwijze is. Denk bijvoorbeeld aan een handleiding voor het steriliseren. Zo’n éénpuntsles wordt door de gebruikers zélf gemaakt, en daardoor breed gedragen.

x
In het boekje worden vooral logistieke processen rondom de zorg verbeterd. Denk bijvoorbeeld aan standaardplekken voor geneesmiddelen.


Consultvoering
In het boekje stellen de auteurs dat ‘Lean niet gaat over de inhoud of de kwaliteit van de consultvoering’, maar zij doen dat zonder uit te leggen waarom. Als je dit zou vertalen naar de situatie bij Toyota, dan komt dit neer op ‘Lean verbetert de logistiek rondom de auto’s maar niet de auto’s – het product – zelf’.

Bij Toyota is dat zeker niet waar: door voortdurend gebreken terug te koppelen, en na te denken over waarom fouten optreden (reflectie) proberen zij hun auto’s steeds betrouwbaarder te maken.

Ik ben het dan ook niet eens met de stelling dat Lean ook het huisartsenconsult zélf niet kan verbeteren. Laat ik een eenvoudig voorbeeld geven: een patiënt wordt doorverwezen voor een röntgenfoto van de arm, maar daarbij wordt de verkeerde arm doorgegeven. De patiënt corrigeert dat ongetwijfeld zelf, maar krijgt u dat als huisarts te horen? En weet u, of anders tenminste het ziekenhuis, of een meniscusoperatie bij een patiënt het gewenste effect had? Of, scherper geformuleerd: in welke gevallen wel en wanneer niet?

Continu verbeteren in de zorg
In de zorgsector worden verschillende procesverbeter-methoden toegepast. Dit varieert van Lean, waarvan de zorgpad-methode een afgeleide is, tot Lean Six Sigma en de Theory of Constraints (TOC).
> Lijst zorgartikelen en cases


Gezondheidswaarde
In ziekenhuizen die Lean of Lean Six Sigma toepassen dringt langzaam het besef door dat meten hoeveel gezondheidswaarde wordt toegevoegd in welke situatie (en omgekeerd: welke kansen er werden gemist door te laat in actie komen), een belangrijk middel is om de zorg doelmatiger te maken. Op dit moment ligt daarbij het accent op het vaststellen welk aanvullend onderzoek wanneer nodig en zinvol is. Het zou me echter niet verbazen als straks hetzelfde zou worden gedaan met de geneeskundige ingrepen zelf.

Conclusie
Mijn eindconclusie. Het boek is vrij oppervlakkig, en er zijn wel wat kanttekeningen bij te plaatsen. Toch is het mijns inziens prima geschikt voor huisartsen die zich een beeld willen vormen van de mogelijkheden van Lean in hun praktijk.

Huisarts Ulrich SchultzReactie Ulrich Schultz
Lean voor (huisarts)dummies

Het boekje is geschreven voor huisartsen die nog nooit of slechts oppervlakkig van Lean hebben gehoord. Niet voor niets is de ondertitel: ‘Een introductie in het implementeren van Lean in de huisartsenpraktijk’. 

Het is een soort Lean voor (huisartsen)dummies. Voor doorgewinterde consultants met jarenlange ervaring is het inderdaad maar een oppervlakkig boekje.

Door te stellen dat ‘Lean niet gaat over de inhoud of de kwaliteit van de consultvoering’, wilden we duidelijk maken dat we de nadruk hebben gelegd op de “zorgprocessen” om de patiënt heen.

Met de kwaliteit en het evidence based werken tijdens het consult houden andere instanties zich bezig. Het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) gaat over de “inhoud en de kwaliteit” van de consultvoering, en zij doen dit al jaren op een zeer wetenschappelijke wijze.


Zie ook: Lean zorgt in huisartsenpraktijk voor kortere wachttijd patiënten (interview)



1
) Ulrich Schultz is huisarts in Deurne. Margareth Heuveling is Lean consultant. Maud van Vlerken werkt als verpleegkundig specialist in de praktijk van Schultz en is sinds kort ook actief als Lean consultant.

Ontvang samenvattingen van al onze nieuwe praktijkverhalen!
De vijf voordelen van gratis registratie:
  1. Elke twee maanden samenvattingen van al onze nieuwe artikelen
  2. Geen andere e-mail (!)
  3. Artikelen altijd volledig kunnen lezen
  4. Toegang tot 350+ praktijkcases procesverbetering
  5. Berichten kunnen plaatsen en opmerkingen toevoegen aan artikelen


Hulp nodig bij de implementatie van Lean?

Verwijzen naar dit artikel op internet?
Gebruik als link: https://www.procesverbeteren.nl/LEAN/Lean_in_de_huisartsenpraktijk.php

TWI Instituut_smallAgiliTec_smallCoimbee (small)Azumuta_small